Yan Dal Uzmanı İçin Açtığımız Emsal Davada Olumlu Karar Verildi!
Hukuk Büromuzca yan dal uzmanı bir hekim adına açılan emsal dava olumlu sonuçlandı. Bir özel sağlık kuruluşunun ana dal kadrosunda çalışmak isteyen yan dal uzmanı hekimin çalışma başvurusuna cevap vermeyen Sağlık Bakanlığı aleyhinde dava açıldı. Mahkeme, Bakanlığın çalışma izni vermeme işlemini hukuka aykırı buldu ve iptal etti. Benzer durumda olan, yani ana dal kadrosunda çalışma başvurusunda bulunan, Bakanlık tarafından olumlu-olumsuz hiçbir cevap verilmeyerek çalışma izni sürüncemede bırakılan tüm yan dal uzmanları bu kararı kullanarak işlem yapılmasını talep edebilir. Kararın ayrıntısına geçmeden önce konuya ilişkin kısa bir hatırlatma yapmakta fayda görüyoruz:
“Yan Dal Uzmanlarına Çalışma Kısıtlaması”
Süreç Nasıl İlerledi?
Sağlık Bakanlığı, 2012 yılında Özel Hastaneler Yönetmeliği ile Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik’te değişiklik yaparak, yan dal uzmanlarının özel sağlık kuruluşları bünyesinde ana dalda çalışmalarına kısıtlama getirdi. Bu değişikliğin amacı, kamu sağlık kuruluşlarında çalışan yan dal uzmanlarının özel sektöre geçişlerinin engellenmesi olarak ifade edildi. Böylece bir yan dal uzmanının özel sağlık kuruluşunun ana dal kadrosunda hekimlik yapabilmesi için Sağlık Bakanlığı’nın bunu uygun görmesi ve izin vermesi zorunlu hale gelmiş oldu.
Türk Tabipleri Birliği, çalışma kısıtlamasını yargıya taşıdı. Danıştay 10. Dairesi, 13.12.2012 ve 21.12.2012 tarihinde verdiği kararlar ile ilgili maddelerin önce yürütmesini durdurdu ve sonrasında iptal etti. Gerekçe olarak; “…uzmanlık eğitimini tamamlayarak uzmanlık belgesi almış bir tabibi, o uzmanlık dalı içerisinde ayrıca yan dalının da bulunması nedeniyle, sahip olduğu uzmanlık dalında çalışma hakkını ortadan kaldıran dava konusu düzenleme, yasayla tanınmış olan uzmanlık dalında çalışma özgürlüğünü ortadan kaldırması nedeniyle hukuka aykırı bulunmaktadır” denildi. www.ttb.org.tr/kollar/ohk/haber_goster.php?Guid=03f46724-e558-11e7-9037-db336e8b7195
Ne var ki Sağlık Bakanlığı, yargı kararlarına rağmen her iki Yönetmelik’te yeniden değişiklikler yaptı. Netice olarak da aynı çalışma kısıtlamasını farklı cümlelerle yeniden getirdi. Bu değişikliklerin iptali için açılan davalar ise Danıştay 15. Dairesi’nde görüldü; bu kez yürütmeyi durdurma ve iptal kararı verilmedi. Dolayısıyla yan dal uzmanlarına çalışma kısıtlaması getiren düzenlemeler halen yürürlükte. 2016 yılında yapılan son değişiklikle ilgili açılan dava ise devam ediyor.
“Çalışma Başvurusu Makul Sürede Yanıtlanmalı”
İptal Kararı Ne Anlama Geliyor?
İlgili maddenin mevcut hali şöyle; “…yan dal uzmanlığı bulunanlar Bakanlığın uygun görüşü ile anadalda başlatılabilir. Bakanlık yan dal değerlendirmesini her bir yan dal uzmanlık alanında, ülkedeki ve ildeki eğitim kurumlarının tıpta uzmanlık eğitimini sağlayacak şekilde yan dal uzmanı bulunup bulunmadığı çerçevesinde yapar.” Görüldüğü gibi bu maddeye göre, bir özel sağlık kuruluşunun ana dal kadrosunda çalışmaya başlayacak hekim şayet yan dal uzmanı ise çalışma iznini İl Sağlık Müdürlüğü değil, Bakanlığın vermesi gerekiyor. İzin vermenin koşulu da “her bir yan dal uzmanlık alanında, ülkedeki ve ildeki eğitim kurumlarının tıpta uzmanlık eğitimini sağlayacak şekilde yan dal uzmanı bulunup bulunmadığı” konusundaki tespite bağlanıyor.
Oysa özel sağlık kuruluşlarında yan dal kadroları son derece sınırlı. Dolayısıyla yan dal uzmanları, hem ana dalda hem de yan dalda meslek icra etmek için çalışma başvurusunda bulunuyorlar. Ancak Bakanlık, çalışma izni konusunda yukarıda belirtilen koşula göre bir değerlendirme yapmak yerine, hiçbir cevap vermeyerek başvuruları sürüncemede bırakıyor. Yan dal uzmanlarını kamu sağlık kuruluşlarına yönlendirmek için özelde çalışma hakkına bu şekilde hukuka aykırı bir “sınır” koymuş oluyor. Bakanlığa iletildikten sonra 6, 8 veya 11 ay cevap verilmeyen başvurular dahi mevcut. Kuşkusuz özel sağlık kuruluşları bu kadar uzun bir süre çalışma izni verilmesini beklemeyerek başka bir hekimle anlaşma yolunu tercih ediyor. Dolayısıyla ana dalda çalışmak isteyen yan dal uzmanı hekimler yönünden ciddi bir mağduriyet doğuyor. Bu nedenle çalışma izni konusunda aylarca cevap verilmeden bekletilen hekimler açısından yargı yoluna başvurmak bir zorunluluk haline geliyor.
Hukuk Büromuza bu yönde yapılan başvurular üzerine örnek olması bakımından bir hekim adına idari dava açtık. 677 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kamu görevinden çıkartılan yan dal uzmanı bir hekim, bir özel sağlık kuruluşunun ana dal kadrosunda hizmet vermek istemiş, sözleşme imzalamış ve başvurusu 11.07.2017 tarihinde Sağlık Bakanlığı’na iletilmişti. Çalışma başvurusuna 60 günlük cevap süresinde hiçbir yanıt verilmemesi üzerine tarafımızdan yürütmenin durdurulması ve iptal talebiyle dava ikame edildi. İstanbul 10. İdare Mahkemesi tarafından, yürütmenin durdurulması talebi kabul edilmemiş olmakla birlikte, yapılan yargılama sonunda 24.12.2018 tarihinde iptal kararı verildi. Kararın gerekçesinde;
“…sağlık hizmetinin niteliği gereği sürekliliği olan, kesintiye uğratılamayacak ve ertelenemeyen bir kamu hizmeti olması nedeniyle davacının başvurusu üzerine ülke genelinde ve özelde İstanbul ilindeki hekim planlamasının bir an önce başlatılarak makul olan en kısa sürede tamamlanması suretiyle olumlu veya olumsuz bir işlem tesis edilerek davacının çalışmasının ve dolayısıyla sağlık hizmetlerinin aksamasının önüne geçilmesi ve bu konudaki belirsizliklerin giderilmesi gerekmektedir. (…)
Bu durumda davacının başvurusu üzerine ülke genelinde ve İstanbul ilindeki planlama çalışmalarının makul sürede tamamlanarak buna göre işlem tesis edilmesi gerekirken başvuruya cevap verilmemek suretiyle zımnen reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.”
denildi. Dolayısıyla çalışma izni için yapılan başvurular sürüncemede bırakılarak yan dal uzmanlarının mağdur edilmeleri hukuka aykırı bulundu. İstanbul 10. İdare Mahkemesi, gerek ülke genelinde, gerekse İstanbul’da hekim planlamasının tamamlaması ve çalışma talebinde bulunan hekimlere makul sürede cevap verilmesi gerektiğini belirtmiş oldu. Yan dal uzmanı hekimlerin kullanabilmesi adına mahkeme kararını ekte paylaşıyoruz. Hekimlerin çalışma haklarının kısıtlanmasına karşı hukuki girişimlerde bulunmayı sürdüreceğimizi bilginize sunuyoruz.
05.02.2019
İstanbul Tabip Odası
Hukuk Bürosu
Karara https://www.istabip.org.tr/site_icerik/2019/subat/yan_dal_karak.pdf adresinden ulaşabilirsiniz.
